Η θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου:
Η ισχύουσα σημερινή θεωρία περί της ανθρώπινης προέλευσης υπαγορεύει ότι όλα τα ζώα, τα φυτά και οι άνθρωποι προέρχονται από παλαιότερες μορφές και μοιράζονται κοινούς προγόνους. Μηχανισμοί αυτής της εξέλιξης είναι η φυσική επιλογή, όπου επιβιώνει ο ισχυρότερος για να μεταβιβάσει τα γονίδιά του σε ποικιλίες και όπου οι επωφελείς τυχαίες γενετικές μεταλλάξεις περνούν στις επόμενες γενεές. Η Θεωρία της Εξέλιξης προτάθηκε κατ' αρχήν απ' τον Άγγλο φυσιογνώστη Κάρολο Δαρβίνο κατά τη δεκαετία του 1850 μετά από ταξίδια που πραγματοποίησε ανά τον κόσμο, παρατηρώντας πολλά ζώα και μελετώντας απολιθώματα. Οι γενετικές ανακαλύψεις προήγαγαν κατά πολύ τη θεωρία κατά τον 20ο αιώνα. Σύμφωνα με αυτήν την σχεδόν παγκοσμίως αποδεκτή θεωρία, οι άνθρωποι κατάγονται αμέσως από τους πιθήκους, οι οποίοι κατοικούσαν στην Αφρική εκατομμύρια χρόνια πριν. Πολλά ανθρωποειδή υπολείμματα (πιθηκοειδείς άνθρωποι) ταιριάζουν με τη θεωρία αυτή, παρόλο που υπάρχει η έλλειψη της μαρτυρίας σχετικά με τις αποκαλούμενες «ελλείπουσες ζεύξεις», δηλαδή τα μεταβατικά απολιθώματα με ανάμικτα γνωρίσματα.
Δημιουργισμός:
Η θεωρία αυτή έγινε δημοφιλής από τη δεκαετία του 1920 και υιοθετήθηκε από τους φονταμενταλιστές Χριστιανούς κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, οι οποίοι εφάρμοσαν κατά γράμμα τη Βίβλο. Οι Δημιουργιστές πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δημιουργήθηκαν απo τον Θεό, όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Γένεσης και ότι καμία σχέση δεν έχουν με τους πιθήκους. Απορρίπτουν στο σύνολο της τη θεωρία του Δαρβίνου και τα γεωλογικά χρονοδιαγράμματα των επιστημόνων. Ο Δημιουργισμός διαχωρίστηκε σε διάφορες υποομάδες, όπως η Δημιουργιστική Επιστήμη, οι Δημιουργιστές της Νεαρής Γης και οι Δημιουργιστές της Παλαιάς Γης. Διακεκριμένοι δημιουργιστές, που απορρίπτουν την εξελικτική επιστήμη, είναι οι Duane Gish και Marvin Lubenow. Ο Lubenow όχι μόνο κατέχει μεταπτυχιακό δίπλωμα στη Θεολογία, αλλά επίσης και μεταπτυχιακό δίπλωμα με ειδίκευση την ανθρωπολογία.
Ευφυές σχέδιο:
Η θεωρία αυτή αναπτύχθηκε κατά τη δεκαετία του 1980 από μια ομάδα Αμερικανών δημιουργιστών, που αναμόρφωσαν τη θεωρία τους για να παρακάμψουν δικαστικές αποφάσεις, βάσει των οποίων εμποδιζόταν η διδασκαλία του δημιουργισμού ως επιστήμης. Όλοι τους πιστεύουν ότι ο σχεδιαστής του σύμπαντος και όλων των ζώντων πραγμάτων, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, είναι ο Θεός της Χριστιανοσύνης. Οι αρχικοί υπερασπιστές αυτής της θεωρίας, που προέρχονταν κυρίως από το «Ινστιτούτο Ανακαλύψεων», συμπεριέλαβαν στις τάξεις τους διανοούμενους, όπως οι Phillip Johnson, Michael Behe, Stephen Meyer και William Dembski. Ο δηλωμένος ξεκάθαρα σκοπός του Ευφυούς Σχεδίου είναι, η έρευνα του κατά πόσον η υπάρχουσα εμπειρική μαρτυρία δηλώνει ότι η ζωή στη Γη σχεδιάστηκε από ένα ευφυές όργανο, και ειδικά από τον Θεό.
Ο δημιουργισμός της Βέδας:
Η σχετικά καινούργια αυτή θεωρία για το θέμα της ανθρώπινης προέλευσης υιοθετήθηκε αρχικά από τους Ινδούς ερευνητές Michael Cremo και Richard Thompson του Διεθνούς Ιδρύματος για τη Συνείδηση του Κρίσνα (ISKCON). Οι ερευνητές αυτοί πιστεύουν ότι σύμφωνα με τα αρχαία ινδικά χειρόγραφα των Βεδών και της Πουράνα, η ανθρώπινη ζωή ξεκίνησε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Το δημιουργικό έργο «Απαγορευμένη Αρχαιολογία» των Cremo και Thompson περιλαμβάνει εκατοντάδες μη φυσιολογικές και ξεχασμένες αναφορές από τα χρονικά της φυσικής ανθρωπολογίας για να βρει μαρτυρίες της υπερβολικής αρχαιότητας των ανθρώπων.
Η θεωρία της διαμεσολάβησης:
Αυτή η πρόσφατη θεωρία του ανεξάρτητου ερευνητή Lloyd Pye συμφωνεί σε ένα σημείο με το Ευφυές Σχέδιο ότι η θεωρία του Δαρβίνου είναι ανακριβής. Πυρήνα της θεωρίας της Διαμεσολάβησης αποτελεί ότι τα εξωγήινα πλάσματα, γνωστά ως «θεοί» στους αρχαίους, κατοικούσαν στη Γη κατά τους αρχαίους χρόνους μαζί με τους ανθρώπους και ότι τα «χόμινιν» δεν σχετίζονται με το ανθρώπινο είδος. Αρχικό ερέθισμα αυτής της θεωρίας αποτέλεσε το έργο του Zecharia Sitchin, ο οποίος είχε μεταφράσει τις πλάκες των Σουμερίων και είχε βρει σχέσεις με τα εξωγήινα πλάσματα, που κατοικούσαν τον πλανήτη. Στα χέρια του Pye έπεσε ένα εντελώς ανώμαλο μεσοαμερικανικό κρανίο, το οποίο ονόμασε «Σταρ τσάιλντ», διότι πιστεύει ότι προέρχεται από εξωγήινο. Η ανάλυση DNA αυτού του κρανίου συνεχίζει να αποκαλύπτει πολλά ανώμαλα γενετικά σημεία σε αυτή τη γενεαλογία ΧΥ.