Ένα θεμελιώδες τμήμα της φιλοσοφίας της Ανατολής είναι οι εσωτερικές διασυνδέσεις των πέντε βασικών στοιχείων. Διαιρούνται σε Αγωγικές και Ελεγκτικές διασυνδέσεις και είναι οι παρακάτω.
Αγωγικές
- Από το Μέταλλο παίρνουμε Νερό. Το Μέταλλο αντιπροσωπεύεται, συνήθως από τον κινέζικο λογότυπο για το χρυσό, αλλά σε αυτή την περίπτωση το Μέταλλο είναι ένα δοχείο ή κατσαρόλα που περιέχει νερό. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι το Μέταλλο πιάνει το νερό. Με άλλη έννοια, το Μέταλλο είναι το μόνο στοιχείο που θα μεταβληθεί σε υγρό όταν θερμανθεί.
- Από Νερό παίρνουμε Ξύλο. Το νερό εδώ σημαίνει τη βροχή ή δροσιά, που κάνει τα φυτά να ανθούν κι έτσι παράγεται το ξύλο.
- Από Ξύλο παίρνουμε Φωτιά. Η φωτιά δεν μπορεί να υπάρξει από μόνη της αλλά παράγεται με το κάψιμο των ξύλων. Επίσης, φωτιά δημιουργείται όταν τρίψουμε δυο ξύλα, το ένα με το άλλο.
- Από Φωτιά παίρνουμε Γη. Συμβολικά, η φωτιά κάνει τα πάντα στάχτη, που γίνεται τμήμα της γης πάλι.
- Από τη Γη παίρνουμε Μέταλλο. Όλα τα μέταλλα βγαίνουν από τη γη.
Ελεγκτικές
- Ολόκληρο το Σύμπαν συντίθεται από τα πέντε αυτά στοιχεία. Το καθένα είναι ανεξάρτητο και το καθένα ελέγχεται από ένα άλλο.
- Το Μέταλλο ελέγχεται από τη Φωτιά. Το μέταλλο μπορεί μόνο να λιώσει και να σφυρηλατηθεί με τη μεγάλη θερμότητα.
- Η Φωτιά ελέγχεται από το Νερό. Τίποτα δεν μπορεί να σβήσει γρηγορότερα μια φωτιά από όσο το νερό.
- Το Νερό ελέγχεται από τη Γη. Σκάβουμε κανάλια στη γη, για να αρδεύσουμε χωράφια ή χτίζουμε φράγματα για να εμποδίσουμε ή να απορροφήσουμε το νερό.
- Η Γη ελέγχεται από το Ξύλο. Τα δέντρα και οι ρίζες τους συγκρατούν το χώμα και παίρνουν την τροφή τους από τη γη.
- Το Ξύλο ελέγχεται από το Μέταλλο. Και το μεγαλύτερο δέντρο μπορεί να κοπεί από τη λάμα του πριονιού ή με ένα τσεκούρι.
Με αυτή τη φιλοσοφία, βλέπουμε ότι κανένα στοιχείο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ισχυρότερο ή πιο αδύνατο. Όπως το Γιν και το Γιανγκ, αλληλοεξαρτώνται το ένα από το άλλο και είναι ισοδύναμα. Συνδέονται με την αλυσίδα της ζωής, που δημιουργεί την ίδια την ύπαρξή τους και δεν υπάρχει ανάμεσά τους αγώνας εξουσίας. Το καθένα έχει τη δική του θέση και τη δική του λειτουργία.
Ακόμα και στο ανθρώπινο σώμα, τα πέντε αυτά στοιχεία διατηρούν την αμοιβαία σχέση τους. Στην κινέζικη ιατρική και το βελονισμό, τα στοιχεία κυβερνούν τα πέντε κύρια όργανα του σώματος. Το μέταλλο συνδέεται με τους πνεύμονες, η φωτιά ελέγχει την καρδιά, το νερό συνδέεται με τα νεφρά, η γη έχει σχέση με τη σπλήνα και το πάγκρεας και το ξύλο ταυτίζεται με το συκώτι.
Όταν, λοιπόν, ένας Κινέζος γιατρός, βοτανιστής ή βελονιστής, θεραπεύει μια αρρώστια, πρέπει να έχει στο νου του αυτές τις σχέσεις. Για παράδειγμα, όταν η γη (πάγκρεας) δε λειτουργεί καλά, το μέταλλο (πνεύμονες) αδυνατίζει κι αυτό. Αν το νερό (νεφρά) έχει πάθει βλάβη, τότε δεν μπορεί να εφοδιάσει το ομόλογο του, το ξύλο. Και για αυτό, το ξύλο, (το συκώτι), θα αρχίσει να εξασθενεί.
